عجایب HTML؛ چیزهایی که نمی‌دانستید و داستان‌های جذاب پشت دنیای وب

عجایب HTML و رازهای جالب دنیای وب که هیچ‌وقت نمی‌دانستید

در این مقاله با عجایب HTML آشنا شوید، از Hello World و رنگ آبی لینک‌ها گرفته تا تگ‌های عجیب و داستان‌هایی که شکل‌گیری دنیای وب را رقم زده‌اند.

دنیای HTML پر از داستان‌های عجیب، تصمیم‌های تاریخی و استانداردهایی است که گاهی از دل اتفاقات ساده روزمره شکل گرفته‌اند، چیزهایی که امروز کاملا طبیعی به نظر می‌رسند اما پشت آن‌ها یک داستان بامزه و واقعی وجود دارد. در این مقاله می‌خواهیم به چند مورد جذاب بپردازیم که کاربران و حتی بسیاری از طراحان سایت هم از آن بی‌خبر هستند.

چرا همه زبان‌های برنامه‌نویسی با «Hello World» شروع می‌شوند؟

تقریبا هیچ زبان برنامه‌نویسی وجود ندارد که اولین مثال آموزشی آن «Hello World» نباشد، اما این سنت از کجا آمده است؟

داستان به سال ۱۹۷۴ برمی‌گردد، زمانی که برایان کرنیگان، یکی از سازندگان زبان C، یک متن آموزشی نوشت و در آن مثالی ساده قرار داد که تنها یک جمله را روی صفحه چاپ می‌کرد، Hello, world این مثال آن قدر ساده و قابل فهم بود که به سرعت به الگوی اصلی آموزش برنامه‌نویسی تبدیل شد و از آن زمان در ده‌ها و صدها زبان دیگر تکرار شد. امروزه Hello World را می‌توان نوعی سلام تاریخی به دنیای فناوری دانست.

چرا لینک‌های HTML معمولا آبی هستند؟

تا به حال فکر کرده‌اید چرا لینک‌های عنصر <a> در بیشتر سایت‌ها به صورت پیش فرض آبی دیده می‌شوند؟ این انتخاب کاملا تصادفی نبوده است.

در دهه نود میلادی، مانیتورهای کامپیوتر کیفیت تصویری پایینی داشتند و بسیاری از سیستم‌ها محدوده رنگی کمی را نمایش می‌دادند. رنگ آبی روی پس زمینه سفید چند ویژگی مهم داشت، خوب دیده می‌شد، از متن مشکی قابل تشخیص بود، تقریبا روی همه نمایشگرها مشابه دیده می‌شد و چشم را کم‌تر خسته می‌کرد. به همین دلیل، طراحان اولیه مرورگرها تصمیم گرفتند لینک‌ها را آبی نمایش دهند و این تصمیم به مرور زمان به یک استاندارد نانوشته جهانی تبدیل شد.

نکته جالب دیگر این است که رنگ لینک‌های بازدید شده معمولا بنفش است، این رنگ هم در صفحه نمایش‌های قدیمی نسبت به سایر رنگ‌ها تمایز خوبی با آبی و مشکی داشت.

چرا نام این زبان HTML است؟

HTML مخفف عبارت HyperText Markup Language است. HyperText به معنای متنی است که می‌تواند به سایر متن‌ها و صفحات متصل شود، چیزی که امروز آن را لینک یا پیوند می‌نامیم. در زمانی که تیم برنرز لی این زبان را طراحی کرد، چنین ساختاری وجود نداشت و همین قابلیت پیونددهی، اینترنت را از یک مجموعه فایل ساده به یک شبکه واقعی تبدیل کرد.

اولین نسخه HTML فقط ۱۸ تگ داشت

نسخه اولیه HTML بسیار ساده بود، تنها حدود ۱۸ تگ در آن تعریف شده بود، تگ‌هایی مانند <title>، <p>، <a> و <h1> که هنوز هم در همه سایت‌ها استفاده می‌شوند. نه خبری از <div> بود، نه <span>، نه جدول و نه حتی تصویر.

جالب این که تگ <img> در نسخه اول HTML وجود نداشت و نمایش تصویر در صفحه وب بسیار محدود بود، بعدها با توسعه مرورگر موزاییک، تگ تصویر به صورت غیررسمی اضافه شد و بعدا به یک بخش رسمی از استاندارد تبدیل شد.

چرا به جای <bold> از تگ <b> استفاده می‌شود؟

شاید به نظر برسد استفاده از <bold> منطقی‌تر است، اما هدف اولیه HTML زیباسازی صفحه نبود، بلکه نشانه‌گذاری معنایی متن بود. تگ <b> در اصل برای جلب توجه به بخشی از متن استفاده می‌شد، نه صرفا برای ضخیم کردن فونت. به همین دلیل بعدها تگ <strong> معرفی شد تا مفهوم تأکید معنایی را بهتر منتقل کند و طراحی ظاهری به تدریج به CSS سپرده شد.

چرا تگ <br> تگ بسته ندارد؟

در HTML کلاسیک، برخی تگ‌ها مانند <br>، <hr>، <img> و <meta> محتوای داخلی ندارند، بنابراین در نسخه‌های اولیه نیازی دیده نشد که برای آن‌ها تگ بسته در نظر گرفته شود. بعدها با معرفی XHTML، پیشنهاد شد این تگ‌ها به صورت <br /> نوشته شوند، اما در HTML5 دوباره نوشتن ساده‌تر ترجیح داده شد و استفاده از همان <br> بدون تگ بسته مجاز اعلام شد.

چرا مرورگرها خطاهای HTML را نادیده می‌گیرند؟

اگر در زبان‌های برنامه‌نویسی خط کوچکی در کد وجود داشته باشد، برنامه اجرا نمی‌شود، اما در HTML ماجرا متفاوت است. مرورگر تلاش می‌کند صفحه را به هر شکل ممکن نمایش دهد، حتی اگر بخشی از کد ناقص یا اشتباه باشد.

دلیل این رفتار به سال‌های ابتدایی وب برمی‌گردد، زمانی که بسیاری از افراد تازه با HTML آشنا می‌شدند و خطا در کدها بسیار رایج بود. اگر مرورگرها سخت‌گیر عمل می‌کردند، بسیاری از سایت‌ها اصلا باز نمی‌شدند. به همین علت مرورگرها به صورت پیش فرض رفتار بخشنده دارند، تگ‌های جا افتاده را حدس می‌زنند، بعضی تگ‌ها را خودشان می‌بندند و سعی می‌کنند ساختاری منطقی برای صفحه بسازند.

ماجرای تگ <marquee>، از محبوبیت تا حذف شدن

کاربران قدیمی وب حتما سایت‌هایی را به خاطر دارند که متن در آن‌ها روی صفحه حرکت می‌کرد. این افکت با تگ <marquee> ساخته می‌شد، تگی که ابتدا در مرورگر Internet Explorer معرفی شد و خیلی سریع محبوب شد.

با وجود محبوبیت، این تگ چند مشکل اساسی داشت، استاندارد نبود، کنترل کمی روی آن وجود داشت، برای کاربران کم‌توان و صفحه‌خوان‌ها مناسب نبود و از نظر تجربه کاربری هم همیشه خوشایند نبود. به همین دلیل در استانداردهای جدید HTML کنار گذاشته شد و جای خود را به انیمیشن‌های استاندارد CSS داد.

چرا تگ <table> هنوز برای چیدمان صفحه توصیه نمی‌شود؟

در سال‌های ابتدایی طراحی وب، قبل از آن که CSS قدرت امروز را پیدا کند، بسیاری از طراحان برای ساخت چیدمان صفحه از جدول استفاده می‌کردند. این روش از نظر فنی جواب می‌داد، اما مشکلات زیادی داشت، کدها بسیار پیچیده می‌شد، تغییر طراحی سخت بود، سئو و دسترس‌پذیری به شدت آسیب می‌دید و از نظر معنایی هم غیرمنطقی بود.

امروزه با وجود Flexbox و Grid در CSS، دیگر نیازی به استفاده از جدول برای چیدمان صفحه نیست و توصیه می‌شود <table> فقط برای نمایش داده‌های جدولی به کار برود.

جمع‌بندی، HTML دنیایی پر از داستان و تصمیم‌های جالب

HTML فقط یک زبان نشانه‌گذاری ساده نیست، بلکه یکی از مهم‌ترین اختراعات دنیای فناوری است که شکل اینترنت را تعیین کرده است. از سنت Hello World گرفته تا رنگ آبی لینک‌ها و وجود یا حذف بعضی تگ‌ها، هر کدام پشت صحنه‌ای پر از داستان و تصمیم‌های تاریخی دارد. اگر امروز وب مدرن، زیبا و قدرتمند است، همه این‌ها روی شانه‌های همین زبان ساده و در عین حال شگفت‌انگیز بنا شده است.