در دو دهه‌ی گذشته، اینترنت از یک شبکه‌ی ساده‌ی تبادل اطلاعات به بستری پیچیده برای تعاملات مالی، اجتماعی و داده‌ای تبدیل شده است. امروز مفهومی به نام وب ۳ (Web3) در حال تغییر کامل این ساختار است؛ نسلی از اینترنت که بر پایه‌ی بلاک‌چین، غیرمتمرکزسازی، مالکیت داده‌ها و حذف واسطه‌ها شکل گرفته است.
اما واقعاً وب ۳ چیست، چه تفاوتی با اینترنت فعلی دارد و چرا بسیاری از متخصصان فناوری معتقدند آینده‌ی اینترنت به آن وابسته است؟
برای درک بهتر Web3، باید ابتدا مسیر تکامل اینترنت را بشناسیم:
وب ۳ ترکیبی از فناوری‌های هوش مصنوعی (AI)، بلاک‌چین و قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) است. در این ساختار، هیچ شرکت یا سرور متمرکزی مسئول کنترل داده‌ها نیست. هر کاربر، گره‌ای از شبکه محسوب می‌شود و اطلاعات به‌صورت رمزنگاری‌شده در بلاک‌چین ذخیره می‌گردد.
به زبان ساده‌تر، در حالی که در Web2 داده‌هایت در اختیار شرکت‌هایی مانند گوگل یا متا است، در Web3 مالک واقعی داده‌های خودت هستی.
1. غیرمتمرکز بودن: حذف سرورهای مرکزی و توزیع کنترل بین کاربران.
2. امنیت بالا: استفاده از رمزنگاری و بلاک‌چین برای جلوگیری از دستکاری اطلاعات.
3. مالکیت واقعی داده: کاربر می‌تواند داده‌های خود را بفروشد، اجاره دهد یا مدیریت کند.
4. قراردادهای هوشمند: تراکنش‌ها و توافق‌ها بدون واسطه و به‌صورت خودکار انجام می‌شوند.
5. قابلیت همکاری بین‌سیستمی: اپلیکیشن‌ها و بلاک‌چین‌های مختلف می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
تأثیر وب ۳ تنها محدود به حوزه مالی نیست، بلکه جنبه‌های زیادی از زندگی دیجیتال را دگرگون می‌کند.
۱. حذف واسطه‌ها در تراکنش‌ها
با استفاده از قراردادهای هوشمند، کاربران می‌توانند مستقیماً با یکدیگر تعامل کنند، بدون نیاز به بانک‌ها یا پلتفرم‌های واسطه.
برای مثال، در پلتفرم‌های NFT، هنرمندان مستقیماً آثار خود را می‌فروشند و سود کامل را دریافت می‌کنند.
۲. اقتصاد دیجیتال مالک‌محور
در Web2 پلتفرم‌ها از داده‌های کاربران درآمدزایی می‌کنند، اما در Web3 کاربران می‌توانند داده‌های خود را به توکن تبدیل کرده و از آن کسب درآمد کنند.
۳. هویت دیجیتال غیرمتمرکز
در آینده هر فرد هویت دیجیتال خود را در بلاک‌چین خواهد داشت؛ به این معنا که ورود به وب‌سایت‌ها یا حتی رأی‌دادن بدون نیاز به رمز عبور انجام می‌شود.
۴. تحولی در شبکه‌های اجتماعی
شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز مانند Lens Protocol یا Friend.tech نمونه‌هایی از وب ۳ هستند که داده‌های کاربران را روی بلاک‌چین ذخیره می‌کنند. این یعنی کنترل کامل بر اطلاعات شخصی.
۵. آینده بازی‌ها و متاورس
وب ۳ و متاورس رابطه‌ای نزدیک دارند. در بازی‌هایی مثل Axie Infinity و Sandbox، بازیکنان مالک واقعی آیتم‌های دیجیتال خود هستند و می‌توانند آن‌ها را معامله کنند.
ویژگی | Web 2 | Web 3 |
| مالک داده‌ها | شرکت‌ها و پلتفرم‌ها | خود کاربر |
| پردازش اطلاعات | متمرکز | غیرمتمرکز و مبتنی بر بلاک‌چین |
| امنیت | نسبی | رمزنگاری‌شده و شفاف |
| درآمدزایی کاربر | غیرمستقیم | مستقیم از طریق توکن‌ها |
با گسترش فناوری وب ۳، طراحی سایت نیز در حال ورود به مرحله‌ای جدید است. در وب سنتی (Web2)، وب‌سایت‌ها معمولاً بر پایه‌ی پایگاه‌داده و سرورهای متمرکز طراحی می‌شدند؛ اما در Web3، داده‌ها و تعاملات کاربران بر بستر بلاک‌چین و به‌صورت غیرمتمرکز انجام می‌شوند. این یعنی طراحان وب باید علاوه بر مهارت‌های مرسوم UI/UX و توسعه فرانت‌اند، با مفاهیمی مانند کیف پول دیجیتال (Crypto Wallet)، احراز هویت غیرمتمرکز (DID)، توکن‌ها و NFT و قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) نیز آشنا باشند. در واقع، طراحی سایت در دنیای Web3 دیگر فقط ساخت صفحات زیبا نیست؛ بلکه خلق تجربه‌ای ایمن، شفاف و مبتنی بر مالکیت واقعی کاربر است.
بنابراین اگر می‌خواهید وب‌سایتی بسازید که در آینده نیز کارایی داشته باشد، لازم است ساختار و طراحی آن با اصول Web3 هم‌راستا باشد.
وب ۳ (Web3) در واقع مجموعه‌ای از فناوری‌هاست که بر پایه‌ی بلاک‌چین، قراردادهای هوشمند، توکن‌ها و غیرمتمرکزسازی کار می‌کند.
به همین دلیل، زبان‌هایی که بتوانند با بلاک‌چین تعامل داشته باشند یا قراردادهای هوشمند را بنویسند، بیشترین ارتباط را با Web3 دارند.
در ادامه، نقش برخی از زبان‌های مهم در این حوزه را می‌بینیم:
۱. Solidity – زبان اصلی قراردادهای هوشمند
زبان اصلی شبکه اتریوم (Ethereum) و تقریباً تمام پروژه‌های بلاک‌چینی است.
اگر بخواهی اپلیکیشن غیرمتمرکز (dApp) بسازی، Solidity اولین انتخاب است.
در Web3 همان نقشی را دارد که PHP در Web2 داشت.
۲. JavaScript و TypeScript – برای ساخت رابط کاربری و ارتباط با بلاک‌چین
در Web3 هم فرانت‌اند وجود دارد!
برای تعامل بین کاربر و بلاک‌چین از کتابخانه‌هایی مثل Web3.js یا Ethers.js استفاده می‌شود.
به همین دلیل، JavaScript و TypeScript در طراحی و توسعه اپلیکیشن‌های Web3 بسیار پرکاربردند.
۳. Python – تحلیل داده و هوش مصنوعی در Web3
در پروژه‌های بلاک‌چینی که نیاز به هوش مصنوعی، تحلیل تراکنش‌ها یا یادگیری ماشین دارند، Python نقش کلیدی دارد.
همچنین برای ساخت ربات‌ها و APIهای متصل به بلاک‌چین استفاده می‌شود.
۴. Rust و Go) Golang) – زیرساخت بلاک‌چین
زبان‌هایی مثل Rust و Go بیشتر برای توسعه‌ی خود شبکه‌های بلاک‌چین و Nodeهای آن استفاده می‌شوند.
مثلاً بلاک‌چین Solana با Rust نوشته شده و Hyperledger Fabric با Go توسعه یافته است.
۵. C++ و #C – امنیت و کارایی بالا
در پروژه‌های بلاک‌چینی که سرعت و امنیت حیاتی است (مثل بیت‌کوین و EOS)، C++ استفاده می‌شود.
زبان C# نیز در پلتفرم‌هایی مثل Neo Blockchain کاربرد دارد.
۶. Dart)Flutter) – برای رابط موبایل در dAppها
به‌طور ساده، dApp یا اپلیکیشن غیرمتمرکز نوعی نرم‌افزار یا وب‌اپ هست که روی شبکه‌ی بلاک‌چین اجرا میشه، نه روی سرورهای متمرکز مثل وب‌سایت‌های معمولی.
اگر بخواهی اپلیکیشن موبایل Web3 بسازی، Flutter گزینه‌ای عالی است.
با استفاده از کتابخانه‌های Web3Dart، می‌توان کیف پول‌ها یا اپ‌های بلاک‌چینی برای Android و iOS طراحی کرد.
تیم فنی رایکانت با بهره‌گیری از دانش روز دنیا، وب‌سایت‌هایی طراحی می‌کند که آماده ورود به دنیای Web3 و فناوری‌های آینده هستند. ما در طراحی UI و UX، ساختار رنگ‌بندی، و تجربه کاربری، تمرکز ویژه‌ای بر امنیت داده، تعامل هوشمند و قابلیت اتصال به زیرساخت‌های غیرمتمرکز داریم.
اگر می‌خواهید وب‌سایت شما نه‌تنها امروز، بلکه در آینده نیز پیشرو باشد، مشاوره رایگان با کارشناسان رایکانت را از دست ندهید. ما در کنار شما هستیم تا وب‌سایتی طراحی کنیم که با استانداردهای آینده اینترنت، یعنی Web3، سازگار باشد.
نیاز به مشاوره دارید؟
با اشتیاق فراوان منتظر پاسخگویی به شما عزیزان هستیم، برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان، همین حالا با ما در ارتباط باشید.
